Ryzyko powstania zakrzepu w żyłach podczas | po operacji

U osób otyłych podczas operacji bariatrycznej (np. rękawowego wycięcia żołądka) mogą powstać zakrzepy w żyłach nóg lub miednicy. Skrzepnięta w ten sposób krew może się przemieścić przez serce do płuc a tam zamknąć duże naczynia. Może to spowodować gwałtowne pogorszenie stanu zdrowia – łączenie z zagrożeniem życia.

Z tego powodu dla każdego chorego przed operacją określa się, jakie jest zagrożenie powstaniem tych zakrzepów. Aby to zrobić, ja korzystam z ankiety przygotowanej przez dr Josepha Capriniego. Tutaj jest oryginalna strona z tą ankietą.

Ankieta ma zastosowanie u różnych chorych: po wypadkach, przed rozległymi zabiegami, u kobiet po porodach, itd. Jedynie część pytań jest ważne dla osób, które są przed operacją na otyłość (np. do takiego zabiegu nie przystąpi kobieta tuż po porodzie). Dlatego też na schemacie po prawej stronie zamalowałem pytania, które nie mają znaczenia przy określeniu ryzyka zakrzepów u osób przed operacją otyłości.

Oryginalna ankieta

Polskie tłumaczenie

Pytania przed operacją bariatryczną

Jesteś przed zabiegiem? Czy jesteś zagrożony zakrzepem żylnym?

Dlaczego zakrzepy w żyłach powstające w czasie lub po zabiegu są niebezpieczne?

Wyjaśnia to ten schemat

Jak to jak to zagrożenie zmniejszyć?

Warunki do nadmiernego krzepnięcia krwi w żyłach powstają, gdy: 1) krew wolno płynie, 2) uszkodzona jest wewnętrzna wyściółka naczyń (tzw. śródbłonek) lub 3) skład samej krwi jest zmieniony (jest np. zagęszczona). Jest to tzw. triada Virchowa – opisana w 1856 roku (Rudolf Virchow obok na zdjęciu). Postępowanie zapobiegawcze polega na powstrzymaniu takich zmian. Najprostsze jest utrzymanie szybkiego przepływu krwi przez naczynia żylne. Uzyskuje się to poprzez ucisk kończyny (wtedy żyły nie mogą się poszerzać) i jej masaż podczas zabiegu. Na ściany żylne nie mamy wpływu (o ile wcześniej nie usunie się żył żylakowatych). Na skład krwi i jej krzepliwość wpływają leki – podawane po zabiegu w formie zastrzyków.

Wczesne uruchomienie

Oznacza to możliwie wczesne wstanie z łóżka po zabiegu. czyli nie czeka się na rano, ale po kilku godzinach – gdy poprawia się samopoczucie – można próbować wstać do toalety. Ruch po zabiegu jest bezpieczny. Nie grozi żadne rozerwanie ran brzucha czy też pomniejszonego żołądka. Sprawność może być jednak obniżona, dlatego też pierwsze kroki dobrze jest zrobić w asyście pielęgniarki. Co to daje? Każdy ruch nogi powoduje, że mięśnie naciskają, masują naczynia żylne. To z kolei wypycha krew z nóg do serca. Ponownie przyspiesza krążenie krwi, a więc niebezpieczeństwo powstania skrzepu maleje!

Masaż sekwencyjny

Aparat tłoczy powietrze do mankietów założonych na nogi. Po kolei uciskane są podudzia,okolice pod kolanem a potem uda. Wymusza to przepływ krwi w żyłach i kieruje ją do serca. Zapobiega to zwolnieniu krążenia krwi żylnej w nogach a tym samym wstrzymuje powstawanie zakrzepów żylnych. Masaż nóg jest bezpieczny i bardzo pomocny w zapobieganiu zakrzepom. Niestety wymaga od pacjenta zakupu opasek. Mogą one być wykorzystanie w przyszłości do innych operacji.

Pończochy uciskowe

Pończochy uciskowe, zwykle 2 klasy ucisku, sięgające do uda. Uciskają naczynia żylne i zapobiegają ich poszerzaniu podczas operacji. Gdy dochodzi do poszerzenia żył – maleje szybkość przepływu krwi a tym samym powstają warunki dla zakrzepów żylnych. Pońchochy można również stosować, gdy praca jest stojąca lub  przy długim unieruchomieniu nóg w jednej pozycji. Jest tak np. w trakcie lotów samolotem. Gdy podróż taka trwa ponad 5 godzin – należy stosować pończochy uciskowe do kolan.

Leki przeciwkrzepliwe

Zastrzyki z leku zmniejszającego krzepnięcie krwi (heparyny drobnocząsteczkowej) podawana są po zabiegu podskórnie przez 7 – 30 dni. Poprzez „rozrzedzenie” krwi hamują powstawanie zakrzepów żylnych. Pierwsza dawka jest zwykle w ciągu 1-2 godziny po zabiegu. Potem bierze się 1  razy dziennie podskórnie w brzuch. Po wypisie do domu pacjent może samemu podawać ten lek. Jest w formie ampułkostrzykawki z krótką, bardzo ostrą igłą. Podanie leku jest proste i bezbolesne.